Οι Μπούλες της Νάουσας. Η πορεία του εθίμου στο χώρο και στο χρόνο

Abstract

Η εργασία που ακολουθεί, πραγματεύεται ως κύριο θέμα της το έθιμο της Νάουσας «Μπούλες». Επιχειρείται μια σφαιρική προσέγγιση του εθίμου και η όσο το δυνατόν πληρέστερη καταγραφή του. Πραγματοποιήθηκε, ως πτυχιακή εργασία του γράφοντος, στα πλαίσια της θεματικής «Λατρευτικά Έθιμα – Ήθη και Έθιμα». Στα πρώτα δύο κεφάλαια, επιχειρείται η σταδιακή εισαγωγή στο θέμα. Το πρώτο αφορά την ιστορική διαδρομή της Νάουσας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Διαδρομή που επηρέασε σημαντικά το έθιμο και, όπως θα δούμε, του έδωσε και την τελική του μορφή όπως το συναντούμε σήμερα. Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά την «Αποκριά στη Νάουσα». Πραγματεύεται το αυθόρμητο και σατιρικό κλίμα που επικρατεί στην πόλη, σε αντιδιαστολή μάλιστα με την πειθαρχία και τον αμετάβλητο χαρακτήρα του δρωμένου. Από το τρίτο κεφάλαιο και μετά ξεκινά να αναπτύσσεται η κυρίως θεματολογία της παρούσας εργασίας. Το θέμα αναπτύσσεται διαδοχικά, σε ξεχωριστά κεφάλαια, με αντικείμενα την ονομασία, την ενδυμασία, την μουσική και την σημασιολογία του εθίμου. Επιχειρείται η όσο το δυνατόν πληρέστερη και σαφής καταγραφή των πτυχών του εθίμου, έτσι ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει τον χαρακτήρα του εθίμου «Μπούλες». Στο τέλος παρατίθενται δύο παραρτήματα. Στο πρώτο υπάρχει ένα διήγημα που αφορά το έθιμο στον Μακεδονικό Αγώνα και ένα κείμενο του 1957 που αφορά το ντύσιμο της «Μπούλας» στην ναουσαίικη διάλεκτο. Στο δεύτερο παράρτημα υπάρχουν φωτογραφίες σχετικές με την Νάουσα (συμπληρώνοντας επί της ουσίας το πρώτο κεφάλαιο που αφορά την ιστορική διαδρομή της πόλης) και το έθιμό της. Παρατίθενται τόσο παλιές φωτογραφίες, όσο και σύγχρονες που συμβάλουν στην πληρέστερη εικόνα του αναγνώστη για το έθιμο, τις φάσεις και τις λεπτομέρειες του.

Summary

The thesis that follows, referred to the main theme of the Naoussa custom "Boules". A global approach to the custom and the fullest possible recording of it is attempted. It was carried out, as a dissertation work of the writer, within the framework of thematic "Worshiping customs - Folklore customs and customs". In the first two chapters, a gradual introduction is attempted. The first concerns the historical route of Naoussa from antiquity to the present day. A route that significantly affected the custom and, as we shall see, gave it its final form as we meet today. The second chapter concerns "Carnival in Naoussa". It deals with the spontaneous and satirical climate prevailing in the city, as opposed to the discipline and the unchangeable character of the custom. From the third chapter onwards, the main subject of this paper begins to develop. The subject develops sequentially, in separate chapters, with the names, the clothing, the music and the semantics of the custom. It is the most complete and clear recording of the aspects of the custom, so that the reader understands the character of the "Boules" custom. Finally, two annexes are presented. In the first one there is a short story about the custom in the Macedonian Struggle and a 1957 text that concerns the dressing of "Boula" in the Nausean dialect. In the second appendix there are photos related to Naoussa (completing on the substance the first chapter on the historical route of the city) and its custom. Both old and modern photographs are featured that contribute to the reader's fullest picture of the custom, its phases and details.