Η αυτοεκτίμηση και η αυτοαντίληψη των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες στα μαθηματικά

Abstract

Τα τελευταία χρόνια, πολλοί κοινωνικοί επιστήμονες επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στο συναισθηματικό τομέα της εκπαίδευσης. Το σύνολο των πεποιθήσεων, των απόψεων, των αξιών και των στάσεων του ατόμου, διαμορφώνουν την αυτοαντίληψη και την αυτοεκτίμησή του. Οι δύο αυτές συνιστώσες της έννοιας του εαυτού, σχετίζονται με διάφορους τομείς ακαδημαϊκής-σχολικής επίδοσης και λειτουργικότητας των μαθητών. Αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών έδειξαν πως οι εκτιμήσεις των εκπαιδευτικών, για την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη των μαθητών τους, ήταν σχετικά ακριβείς όταν αναφέρονταν σε συγκεκριμένες γνωστικές περιοχές, όπως για παράδειγμα τα Μαθηματικά. Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες τείνουν να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους με λιγότερο θετικό τρόπο, σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους τυπικής επίτευξης. Το μάθημα των Μαθηματικών, είναι ένα μάθημα απαιτητικό και οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες έχουν πολύ συχνά εμπειρίες αποτυχίας. Το ιστορικό αυτό των αποτυχιών, έχει ως αποτέλεσμα οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες να προβαίνουν σε αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό τους και να χαρακτηρίζονται από χαμηλότερη αυτοαντίληψη, κυρίως αυτήν που αφορά την αντιλαμβανόμενη ακαδημαϊκή ικανότητα. Σκοπός της παρούσας εργασίας, είναι να διερευνήσει τις αντιλήψεις που διαμορφώνουν οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες για τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους στα Μαθηματικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εκπαιδευτικών τους. Επιπλέον, στην εργασία αυτή μελετάται η ακρίβεια των αυτοαντιλήψεων των μαθητών και των μαθητριών με Μαθησιακές Δυσκολίες, καθώς είναι πολύ συχνό οι αντιλήψεις των μαθητών να μην συμβαδίζουν με την πραγματικότητα και με τις απόψεις των εκπαιδευτικών τους. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας, αντλήθηκαν από τα ερωτηματολόγια που μοιράσθηκαν σε εκπαιδευτικούς, που έχουν μέσα στη τάξη τους κάποιο μαθητή ή μαθήτρια με Μαθησιακές Δυσκολίες. Οι εκπαιδευτικοί, στα ερωτηματολόγια αυτά, κλήθηκαν να εκτιμήσουν την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη των μαθητών/τριών τους, την πραγματική επίδοσή τους στο γνωστικό τομέα των Μαθηματικών και τη γενική τους συμπεριφορά μέσα στην τάξη. Ακόμη, οι ίδιοι ερωτήθηκαν για το αν χρησιμοποιούν διαφοροποιημένη διδασκαλία, ώστε να ενισχύσουν τους συγκεκριμένους μαθητές/τριες, καθώς και για το ποιες θεωρούν πως είναι οι ανάγκες των εκπαιδευτικών που μέσα σε γενικές τάξεις έχουν μαθητές/τριες με Μαθησιακές Δυσκολίες. Τα αποτελέσματα της έρευνας, έδειξαν, πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εκπαιδευτικών, οι μαθητές/τριες με δυσκολίες μάθησης έχουν σχετικά χαμηλή αυτοαντίληψη για τις επιδόσεις τους στα Μαθηματικά και είναι πιο ευάλωτοι ως προς τη διαμόρφωση αρνητικών αντιλήψεων για τον εαυτό τους. Τέλος, τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας έδειξαν πως υπάρχουν συσχετίσεις, μεταξύ των εκτιμήσεων των μαθητών/τριών για τις ικανότητές τους στα Μαθηματικά και των εκτιμήσεων των εκπαιδευτικών τους. Συμπερασματικά, λοιπόν, δεν διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό οι αντιλήψεις των μαθητών, σχετικά με τις γνωστικές τους δεξιότητες στα Μαθηματικά, σε σχέση με τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών τους για αυτές.