Λογοτεχνικές αναπαραστάσεις της αναπηρίας (τύφλωση-κώφωση) σε μυθοπλαστικά κείμενα για παιδιά και εφήβους

Abstract

Το φαινόμενο της αναπηρίας απαντάται πολύ συχνά στην σύγχρονη κοινωνία. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή από πολύ μικρά με άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιου είδους αναπηρία και συχνά είναι απροετοίμαστα ως προς την συμπεριφορά που θα πρέπει να επιδείξουν. Η προσπάθεια, ώστε τα παιδιά ως μελλοντικοί πολίτες, να γνωρίσουν αυτή την διαφορετικότητα καθώς και να διδαχθούν ένα αποδεκτό τρόπο συναναστροφής είναι κρίσιμη και την αναλαμβάνει κυρίως το οικογενειακό και εκπαιδευτικό περιβάλλον. Τα βιβλία ωστόσο παραμένουν πάντοτε ένας πολύ καλός τρόπος παρουσίασης στα παιδιά ιδιαίτερων καταστάσεων, όπως και αυτή της αναπηρίας. Η παρούσα εργασία μελετά μυθοπλαστικά κείμενα για παιδιά και εφήβους που αναπαριστούν την τύφλωση και την κώφωση, με σκοπό να αναδειχθεί ο τρόπος παρουσίασης των ηρώων, καθώς και η αντιμετώπισή τους από το περίγυρό τους. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η μεθοδολογία έρευνας και ανάλυσης υλικού, το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στη θεωρία των μυθοπλαστικών χαρακτήρων και στους τρόπους αναπαράστασης των ανάπηρων χαρακτήρων στο σύγχρονο βιβλίο. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι ορισμοί της αναπηρίας και η κατηγοριοποίηση των ειδών της, ενώ εστιάζουμε ειδικότερα στα προβλήματα ακοής και όρασης. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρατίθενται η περίληψη των έργων και η ανάλυση των περιεχομένων τους με βάση τις κατηγορίες που ορίστηκαν, ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι συμπερασματικές παρατηρήσεις στις οποίες κατέληξε η μελέτη. The phenomenon of disability is very common in modern society. Children come into contact with very young people with disabilities and often are unprepared for the behavior they will have to show. The effort to get children as future citizens to learn about this diversity and to learn an acceptable way of interacting is critical and takes it primarily into the family and educational environment. Books, however, are always a great way to present children with special situations, like disability. This paper explores fictional texts for children and adolescents who represent blindness and deafness in order to illustrate how heroes are presented and how they are treated from their surroundings. In the first chapter is presented the methodology of material research and analysis, the second chapter refers to the theory of fictional characters and the ways of representation of disabled characters in the modern book. In the third chapter are presented the definitions of disability and the categorization of its species, while we focus especially on the problems of hearing and vision. The fourth chapter presents the summary of the projects and the analysis of their contents on the basis of the defined categories, while the final chapter presents the concluding observations that the study concluded.