Αξιοποίηση της γλωσσικής ποικιλίας στο έργο του Κ.Π. Καβάφη

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη του τρόπου αξιοποίησης της γλωσσικής ποικιλίας στο έργο του Καβάφη. Αναλυτικότερα, έπειτα από μια αναφορά στη ζωή, το έργο, τα χαρακτηριστικά της ποίησης και κυρίως της γλώσσας του Καβάφη, αλλά και του αντίκτυπου που αυτή είχε στους διανοούμενους της εποχής του, μελετώνται γλωσσικά είκοσι δύο ποιήματά του. Η μελέτη βασίζεται αφενός στην καταγραφή των ιδιαίτερων τύπων της καβαφικής γλώσσας, μιας γλώσσας δηλαδή στην οποία συναντώνται η δημοτική με την καθαρεύουσα και τους πολίτικους ιδιωματισμούς, και αφετέρου στην αναζήτηση των προθέσεων του ποιητή πίσω από κάθε μη πρότυπο γλωσσικό τύπο. Σημειωτέον, αξιοποιούνται ποιήματα -είκοσι ένα από τα αναγνωρισμένα και ένα από τα ανέκδοτα- διαφορετικής θεματολογίας και από τις τρεις κατηγορίες (ιστορικά, φιλοσοφικά, ηδονικά) των ποιημάτων του Καβάφη. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα, τα οποία συνάγονται από τη μελέτη των είκοσι δύο ποιημάτων. Πιο συγκεκριμένα, καταδεικνύεται η αξιοποίηση της γλωσσικής ποικιλίας από τον Καβάφη, μέσω της σύνδεσης των γλωσσικών του επιλογών με τις προθέσεις του, καθώς και η συμβολή της καβαφικής γλώσσας στην αναγνώριση της ποιητικής του αξίας από τις μελλοντικές γενιές και όχι από τους σύγχρονούς του. The purpose of this paper is to study the way in which linguistic diversity is utilized in Cavafy's work. In particular, following an overview of his life, work, the characteristics of his poetry and especially Cavafy’s language, and the influence that had on his contemporary intellectuals, twenty-two poems are linguistically analysed. The study is based, on one hand, on an enumeration of the particular types of the “Cavafy language”, a language in which the demoticthe vernacular-as well as the “katharevousa”- the conservative form of Modern Greek- and the Constantinople idiomatic language meet, and on the other hand the appraisal of the poet's intentions behind every non-standard, idiomatic linguistic type. It is worth to mention that twenty-two poems (twenty-one so-called “published” and one unpublished) of different themes from the three distinct categories (historical, philosophical, hedonistic) of Cavafy's poems are examined. The conclusions drawn from the present study of the aforementioned twenty-two poems are presented as a final note. As a specific example, Cavafy’s employment of linguistic variety is demonstrated through the association of his choices in his language with his intentions and the contribution of the Cavafy language to the acknowledgement of his poetic value by future generations but not by his contemporaries.