Εκπαιδευτική διοίκηση και φύλο: οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εκθέτουν τις απόψεις τους για τη διοίκηση των σχολικών μονάδων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτυπώνει τις απόψεις των εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη διοίκηση υπό το πρίσμα του φύλου. Προσεγγίζει το ευρύτατο αυτό πεδίο φωτίζοντας οποιαδήποτε σχέση της με το φύλο, οποιαδήποτε επίδραση του τόσο στους διοικούντες όσο και στους διοικούμενους. Για τη διεξαγωγή της επιλέγει μια μέθοδο απόλυτα κατάλληλη, την ποιοτική και κάνει χρήση του εργαλείου της ημιδομημένης συνέντευξης σε 26 εν ενεργεία δευτεροβάθμιους εκπαιδευτικούς, 20 απλούς και 6 στελέχη διότι το ζήτημα της διοίκησης απασχολεί τόσο από τη βάση προς τη κορυφή όσο και αντίστροφα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η παρουσία του φύλου είναι εμφανέστατη στην εκπαιδευτική καθημερινότητα και φυσικά στη διοίκηση. Η εκπροσώπηση της γυναίκας-εκπαιδευτικού στη ιεραρχία είναι δυσανάλογη της δυναμικής της στο επάγγελμα. Και ενώ αποτυπώνεται ο διαφοροποιημένος τρόπος άσκησης ηγεσίας από τα δύο φύλα, η έντονη παρουσία διοικητικών στερεοτύπων και διακρίσεων αρσενικής και θηλυκής διοίκησης από το εκπαιδευτικό περιβάλλον και τα συμβούλια επιλογής, εντούτοις δε συναρτάται διόλου η διοικητική ικανότητα και αποτελεσματικότητα με το φύλο αλλά θεωρείται απόρροια άλλων, εξίσου σημαντικών παραγόντων -προσωπικότητα, κατάρτιση, διοικητική εμπειρία της πρoϊστάμενης αρχής. Παράλληλα, καταγράφεται πληθώρα εμποδίων που δυσχεραίνουν την ανέλιξη των γυναικών -προτίμηση στη διδασκαλία, απέχθεια για τη διοίκηση, έλλειψη στήριξης και κινήτρων, ανασφάλεια- με βασικότερο τη μητρότητα και τις συνεπαγόμενες οικογενειακές υποχρεώσεις που καθίστανται καθοριστικές. Καταληκτικά, η μελέτη εστιάζει στην ανάδειξη καλών πρακτικών και δράσεων που προτείνουν εκπαιδευτικοί και στελέχη- αμέριστη συνδρομή πολιτείας και οικογένειας, διοικητική επιμόρφωση, παροχή ουσιαστικών κινήτρων αλλά προπάντων αλλαγή ηθών και νοοτροπίας- προκειμένου να υπάρξει ισόρροπη παρουσία φύλων στη διοίκηση και αξιοποίηση όλου του δυναμικού της.This thesis reflects the views of secondary school teachers on the role of gender in management. It approaches this vast field by illuminating its relationship to gender and its effect on superiors and subordinates. For this thesis a qualitative method was chosen, and a semi-structured interview tool was used on 26 active secondary teachers, 20 of them were regular teachers and 6 were headmasters because the issue of management is important both bottom-up and top-down. According to the results of the study, the presence of gender is prominent in educational daily life and, of course, in management. The representation of the female teacher in the hierarchy is disproportionate to her potential in the profession. And while the differentiated way of leadership in both genders is portrayed coupled with the strong presence of administrative stereotypes and male and female management distinctions from the educational environment it is nevertheless shown that management skills are not at all dependent on gender, but on other important factors - personality, training, managerial experience. At the same time, there are several obstacles that hinder women's advancement - preference for teaching, dislike for administration, lack of support and motivation, insecurity-and more importantly maternity and its resulting family obligations that are decisive. To conclude, the study focuses on highlighting good practices and actions suggested by teachers and executives - full state and family support, management training, substantial motivation but above all changing morals and attitudes - in order to have a balanced gender presence in leadership and make full use of its workforce.