Παραγωγή και διδασκαλία λεξιλογίου: από τη λέξη στο κείμενο. Η διερεύνηση αντιλήψεων και στρατηγικών που επιτελούν οι μαθητές Έ και Στ΄ τάξης δημοτικού

Abstract

Σκοπός της μελέτης είναι, αφενός, να διερευνηθεί η σημασία που προσδίδουν οι μαθητές Ε΄ και Στ΄ τάξης Δημοτικού Σχολείου στο λεξιλόγιο, και, αφετέρου, να συσχετιστεί το πλήθος και είδος των στρατηγικών λεξιλογίου της Γ1 που ακολουθούν οι Έλληνες μαθητές ανά μαθησιακό επίπεδο, φύλο και ηλικιακή ομάδα. Το δείγμα απαρτίζεται από 21 μαθητές από Δημοτικά σχολεία του Ηρακλείου. Το εργαλείο της έρευνας που χρησιμοποιήθηκε στην ποιοτική έρευνα ήταν οι ατομικές συνεντεύξεις, που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο Απρίλιο-Μάιο, κατά το σχολικό έτος 20162017. Τα ερευνητικά υποκείμενα, σύμφωνα με τις λεξιλογικές τους ικανότητες, χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: σε ικανούς και λιγότερο ικανούς χρήστες λεξιλογίου. Από τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται η σημασία που αποδίδουν τα Ελληνόπουλα στο λεξιλόγιο, το οποίο αποκτιέται σταδιακά, με την πάροδο του χρόνου. Ως πρωταρχική στρατηγική από πλευράς των ικανών μαθητών αποτέλεσαν οι γνωστικές στρατηγικές. Για τους λιγότερο καλούς, οι αντισταθμιστικές στρατηγικές ήταν κυρίαρχες. Επίσης, από την παρούσα έρευνα, διαπιστώνεται συσχέτιση στρατηγικών λεξιλογίου και γλωσσικού επιπέδου, καθώς όλες οι στρατηγικές κυριαρχούν στους ικανούς μαθητές, με τους λιγότερο ικανούς να χειρίζονται κατά μία στρατηγική περισσότερο τις μνημονικές. Αναφορικά με τη σχέση στρατηγικών λεξιλογίου και φύλου, διαπιστώνεται ότι τα κορίτσια έχουν μια τάση να χρησιμοποιούν περισσότερες στρατηγικές, ενώ δε βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα σε στρατηγικές λεξιλογίου και ηλικιακής ομάδας λόγω ελλιπούς αριθμού παιδιών Στ΄ τάξης, έναντι ικανοποιητικού αριθμού παιδιών Ε΄ τάξης. The purpose of the study is to investigate the importance that students of fifth and sixth grade of Primary School give to vocabulary, as well to see if the type and number of vocabulary strategies of native language can be correlated to vocabulary competence, gender and age. The sample is consisted of 21 students of elementary school of Heraklion. The elicitation tools used in this qualitive approach were the individual interviews that carried out on April-May, in the school year 2016-2017. The research subjects were classified into two groups according to their vocabulary competence: skilled and less skilled users of vocabulary. According to the results, Greek students consider vocabulary, which is conquered gradually, to be important. As a primary strategy, skilled students follow cognitive strategies. For less skilled students, compensatory strategies were the first. In addition, we can realize the correlation between vocabulary strategies and vocabulary competence, as all the strategies are followed by the skilled students with the exception of less skilled students, who manage to handle one memory strategy more than the other group. With regards to vocabulary strategies and gender, it is noted that girls have a tendency to use more strategies. Although, correlation between vocabulary competence and age was not found in the study due to lack of students belonging to the sixth grade against a satisfactory number of students coming from the fifth grade.