Διερεύνηση στη χρήση νοερών υπολογισμών κατά την επίλυση γραπτών λεκτικών προβλημάτων προσθετικής και πολλαπλασιαστικής δομής από μαθητές της Γ Δημοτικού

Abstract

Η εισαγωγή των μαθητών του Δημοτικού στους γραπτούς αλγόριθμους περιορίζει τη χρήση των νοερών υπολογισμών, καθώς οι μαθητές τείνουν να χρησιμοποιούν τους παραδοσιακούς αλγόριθμους ακόμη και για πολύ απλές πράξεις. Στην επίλυση γραπτών μαθηματικών προβλημάτων, η προτίμηση που δείχνουν οι μαθητές για το αν θα επιλύσουν ένα πρόβλημα νοερά ή γραπτά, δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας. Συνεπώς, στην παρούσα εργασία θεωρήθηκε σημαντικό να διερευνηθεί η προτίμηση για τον τρόπο που ενδέχεται να απαντούν οι μαθητές, νοερό ή γραπτό, όταν αντιμετωπίζουν γραπτά μαθηματικά προβλήματα, και επιπλέον, η συχνότητα αξιοποίησης των νοερών στρατηγικών, όταν πραγματοποιούνται νοεροί υπολογισμοί. Η έρευνα εστίασε σε μαθητές δύο τμημάτων Γ΄ Δημοτικού, ανάμεσα στους οποίους διεξήχθη μια διερευνητική προσέγγιση, με στοιχεία μελέτης περίπτωσης. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν με γραπτά δοκίμια και συνεντεύξεις των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ενδέχεται οι μαθητές να επιλέγουν να επιλύουν νοερά κατηγορίες προβλημάτων με τις οποίες έχουν μεγαλύτερη οικειότητα. Η επιλογή αυτή φαίνεται να επηρεάζεται παράλληλα και από τη φύση των αριθμών που περιλαμβάνονται στα προβλήματα. Αξιοσημείωτη παρατήρηση συνιστά η επιλογή της νοερής στρατηγικής σε περιπτώσεις που οι μαθητές αποκωδικοποίησαν προβλήματα πολλαπλασιαστικών δομών ως προσθετικά. Η νοερή στρατηγική της συσσώρευσης χρησιμοποιήθηκε στο σύνολο των υπολογισμών αυτών.Elementary school students tend to use traditional algorithms even for the simplest operations. Student’s preference for solving word problems, on paper or mentally, has not yet been investigated. Therefore, in this paper it was considered important to investigate whether students produce written or mental answers when faced with written math problems. In addition, the frequency with which each mental strategy was used, while performing mental calculations, was also investigated. The research focused on pupils of two 3rd grade departments of two elementary schools. It includes elements of the exploratory method and a case study. The data were collected through interviews with the students and the teachers. The results of the study showed that students may choose to mentally solve categories of problems with which they are most familiar. This choice seems to be affected by the nature of the numbers involved in the problems. A noteworthy observation was the choice of mental strategy in cases where pupils have identified problems of multiplication structures as addition structures. The “accumulation” mental strategy was used in all of those cases.