Ζητήματα εκπαιδευτικής διαχείρισης των προσφύγων μαθητών στην τυπική εκπαίδευση. Απόψεις των εκπαιδευτικών για την ετοιμότητά τους

Abstract

Η παρούσα εργασία στοχεύει στη διερεύνηση της διαπολιτισμικής ετοιμότητας των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να διαπιστωθεί αν αυτή ανταποκρίνεται στα ζητήματα της διαχείρισης και της αντιμετώπισης των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών/τριών προσφυγικής καταγωγής βασισμένη στις αρχές της διαπολιτισμικής προσέγγισης. Επιχειρείται παράλληλα, η καταγραφή των διδακτικών στρατηγικών και των μεθοδολογικών προσεγγίσεων που χρησιμοποιούν, καθώς και η ανάδειξη των επιμορφωτικών αναγκών τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που συνεπάγεται η εθνική και πολιτισμική ποικιλομορφία των τάξεών τους. Η διεξαγωγή της έρευνας πραγματοποιήθηκε κατά το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου του 2019 μέσω δεκατριών συνεντεύξεων εν ενεργεία εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε δημόσια δημοτικά σχολεία του νομού Ημαθίας. Οι συνεντεύξεις αποτέλεσαν πηγή ποιοτικών δεδομένων των οποίων η επεξεργασία έγινε με τη μέθοδο της θεματικής ποιοτικής ανάλυσης. Τα συμπεράσματα της έρευνας ενώ καταδεικνύουν τη θετική διάθεση των εκπαιδευτικών απέναντι στους πρόσφυγες μαθητές/τριες, ταυτόχρονα διαπιστώνουν ρητά τη χαμηλή διαπολιτισμική ετοιμότητά τους, λόγω της ανεπαρκούς διαπολιτισμικής επιμόρφωσής τους. Η ενίσχυση της διαπολιτισμικής τους ετοιμότητας συνδέεται αφενός με την επιτακτική ανάγκη για τη συστηματική επιμόρφωσή τους στη διαπολιτισμική παιδαγωγική και στη διαχείριση του διαφορετικού πολιτισμικού κεφαλαίου στη σύγχρονη τάξη, αφετέρου με την αναμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών με σκοπό την οργάνωση και τη λειτουργία ενός αξιόπιστου πλαισίου διαπολιτισμικής εκπαίδευσης καθώς και με την αυξημένη στήριξη από την πολιτεία μέσω λειτουργίας διεπιστημονικών υποστηρικτικών δομών. The present study aims to investigate the intercultural readiness of primary education teachers and determine whether it responds to the management and approach towards the educational needs of refugee pupils based on the principles of an intercultural approach. At the same time, efforts are made to record their teaching strategies and methodological approaches, as well as to highlight their training needs in order to cope with the difficulties and challenges posed by the national and cultural diversity of their classes. The research was conducted during September - October 2019 through thirteen interviews of active teachers serving in public primary schools in Imathia. The interviews were a source of qualitative data which was processed by the method of thematic qualitative analysis. The findings of the study, while demonstrating the positive attitude of teachers towards refugee pupils, at the same time clearly indicate their low intercultural readiness due to their inadequate intercultural education. The enhancement of their intercultural awareness and readiness is linked, on the one hand, to the need for systematic training in intercultural teaching methods and the management of diverse cultural identity in the modern classroom and, on the other hand, with the reform of the curriculum for the purpose of operating an intercultural education, and increased state support through the operation of interdisciplinary structures.