Η Επαγγελματική Νοηματοδότηση των Ελλήνων εκπαιδευτικών: Παράγοντες διαμόρφωσης και ιδιαιτερότητες στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα

Abstract

Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί το επίπεδο νοηματοδότησης των εκπαιδευτικών, αναδεικνύοντας παράλληλα τους παράγοντες εκείνους, που συμβάλλουν θετικά προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, ανιχνεύει το επίπεδο επαγγελματικής ικανοποίησης και οργανωσιακής δέσμευσης των εκπαιδευτικών. Επιπλέον, εντοπίστηκε ο βαθμός συσχέτισης της επαγγελματικής νοηματοδότησης με την επαγγελματική ικανοποίηση και την οργανωσιακή δέσμευση, αλλά και της επαγγελματικής ικανοποίησης με την οργανωσιακή δέσμευση. Τέλος, μελετήθηκε ο βαθμός επίδρασης κάποιων ατομικών χαρακτηριστικών (φύλο, έτη προϋπηρεσίας, τύπος σχολείου), στην επαγγελματική νοηματοδότηση, στην εργασιακή ικανοποίηση και στην οργανωσιακή δέσμευση των εκπαιδευτικών. Για την εκπόνηση της έρευνας χρησιμοποιήθηκε η ποσοτική μέθοδος έρευνας και το εργαλείο συλλογής δεδομένων ήταν ένα ερωτηματολόγιο ηλεκτρονικής μορφής. Στην έρευνα συμμετείχαν 207 εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Ημαθίας. Τα ερευνητικά ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η επαγγελματική νοηματοδότηση των εκπαιδευτικών του δείγματος κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. Οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι το νόημα και η σημασία του έργου τους έχει θετικό αντίκτυπο τόσο στους ίδιους, όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Οι σημαντικότεροι παράγοντες νοηματοδότησης των εκπαιδευτικών που αναδείχτηκαν είναι η επαφή και η σχέση τους με τα παιδιά, το ενδιαφέρον τους για το γνωστικό αντικείμενο και το ενδιαφέρον των μαθητών για μάθηση. Γενικά, οι εκπαιδευτικοί εμφανίζονται ικανοποιημένοι σχεδόν από όλες τις πτυχές της εργασία τους, με τη φύση της δουλειάς τους να ξεχωρίζει. Αντίθετα, εκφράζουν έλλειψη ικανοποίησης από το μισθό και τις δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης. Προκειμένου να διερευνηθεί το επίπεδο της οργανωσιακής δέσμευσης του δείγματος μας, μελετήσαμε τις τρεις συνιστώσες της, που είναι η συναισθηματική, η κανονιστική και η δέσμευση συνέχειας. Μεταξύ αυτών, βρέθηκε να υπερτερεί η συναισθηματική δέσμευση. Από τα αποτελέσματα προκύπτει, ότι κανένα από τα ατομικά χαρακτηριστικά που εξετάστηκαν δεν επηρεάζει τη νοηματοδότηση των εκπαιδευτικών. Ωστόσο, αναδείχτηκαν κάποιες εξαρτήσεις του φύλου και των χρόνων προϋπηρεσίας με την επαγγελματική ικανοποίηση και την οργανωσιακή δέσμευση. Τέλος, η έρευνα μας επιβεβαιώνει την θετική συσχέτιση της επαγγελματικής νοηματοδότησης των εκπαιδευτικών με την εργασιακή ικανοποίηση. Αναφορικά με την οργανωσιακή δέσμευση, προέκυψε ότι η νοηματοδότηση των εκπαιδευτικών σχετίζεται θετικά μόνο με την συναισθηματική δέσμευση ενώ με την δέσμευση συνέχειας και την κανονιστική δε βρέθηκε να έχει καμία συσχέτιση. Στη διερεύνηση συσχέτισης μεταξύ οργανωσιακής δέσμευσης και ικανοποίησης, η επαγγελματική ικανοποίηση βρέθηκε να συσχετίζεται θετικά με την συναισθηματική δέσμευση, ασθενέστερα με την κανονιστική ενώ αρνητικά με την δέσμευση συνέχειας.The purpose of this study is to investigate the level of professional meaningfulness of teachers, while identifying the factors that contribute positively in this direction. At the same time, it detects their level of job satisfaction and organizational commitment. In addition, was identified the degree of correlation of professional meaningfulness with job satisfaction and organizational commitment, as well as job satisfaction versus organizational commitment. Finally, we studied the degree of influence of some individual characteristics (gender, years of work experience, type of school), on professional meaningfulness, on job satisfaction and on the organizational commitment of teachers.

The quantitative research method was used to conduct the research and an online questionnaire served as the data collection medium, in which participated 207 teachers of public secondary education from the county of Hemathia. The research findings reveal that the professional meaningfulness of the teachers in the sample ranges at high levels. Teachers believe that the meaning and the significance of their work has a positive impact on both themselves and the wider society. The most important factors of teachers' meaningfulness that emerged were their contact and relationship with children, their interest in teaching subject and students' interest in learning. In general, teachers are appeared satisfied with almost all aspects of their work, with the nature of their work standing out. On the contrary, they express a lack of satisfaction with their salary and the prospect of career development. In order to explore the level of organizational commitment of our sample, we studied its three components, which are the affective, the continuance, and the normative commitment. Amongs them, affective commitment was found to be superior. The results show that none of the individual characteristics examined affect teachers' meaningfulness. However, some dependencies of the gender and the years of work experience with the job satisfaction and organizational commitment emerged. Finally, our research confirms the positive correlation between teachers' professional meaningfulness and job satisfaction. With regards to organizational commitment, it was found that teachers' meaningfulness was positively related only to affective commitment, while no correlation was identified with the continuity and the normative commitment. In the investigation of the association between organizational commitment and job satisfaction, job satisfaction was found to be correlated positively with the affective commitment, weakly positive with the normative and negatively with the continuity commitment.