Ο πολιτισμικά άλλος όπως προβάλλεται σε νανουρίσματα του βιβλίου: Τα πιο όμορφα νανουρίσματα του κόσμου. Ταυτότητα και ετερότητα. Αξιοποίηση του υλικού σε ένα Πολιτιστικό Πρόγραμμα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Πολυγραμματισμός και πολυτροπικότητα

Abstract

Οι πληθυσμιακές μετακινήσεις στο πλαίσιο των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων αλλά και του φαινομένου της ευρωπαϊκής ενοποίησης και της διεθνούς επικοινωνίας, δημιούργησαν συνθήκες αλληλεξάρτησης, πολιτισμικής επαφής και επικοινωνίας μεταξύ των λαών. Παράλληλα, το νέο πολιτισμικό τοπίο που προέκυψε τις τελευταίες δεκαετίες στις δυτικού τύπου κοινωνίες ανάγκασε τους επιστήμονες να εισαγάγουν στο λεξιλόγιό τους τον όρο πολυτροπικότητα. Η εκπαίδευση, ως οργανωμένη δομή της κοινωνίας, κλήθηκε να διαχειριστεί αφενός την διαπολιτισμική σύνθεσης των σύγχρονων κοινωνιών, όσο και τις νέες προκλήσεις της πολυτροπικότητας ως μέρους του σύγχρονου σημειολογικού περιβάλλοντος. Στην παρούσα εργασία γίνεται προσπάθεια να προσδιοριστεί ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ο πολιτισμικά «άλλος» στο πολυτροπικό κείμενο, «Τα πιο όμορφα νανουρίσματα του κόσμου», ως μια μελέτη περίπτωσης. Αποπειρόμαστε να εντοπίσουμε τον σκόπιμο και δομημένο τρόπο με τον οποίο εκφράζονται οι δηλώσεις. μέσα από σχολιαστές, συγγραφείς, εικονογράφους, μουσικούς και τα κοινωνικά νοήματα που μεταφέρονται στα είκοσι τρία νανουρίσματα των έξι σταθμών του βιβλίου μέσα από τις γλωσσικές, τις οπτικές δομές και τα τραγούδια. Ακολουθώντας τη συλλογιστική και τη μεθοδολογικό εργαλείο των Gunther Kress & Theo van Leeuven διερευνούμε τους σημειωτικούς τρόπους με τους οποίους μεταφέρονται νοήματα σχετικά με την ιστορία, τον τρόπο ζωής, τις αυτοαναφορές και την κουλτούρα άλλων λαών. Οι επιλογές, οι παραλήψεις και τα δυνητικά νοήματα του κειμένου απαιτούν μεταλειτουργικές λειτουργίες και κριτική ανάγνωση, ενώ παράλληλα αποτελούν εμπειρία κοινωνικής και διαπολιτισμικής διάδρασης για τους/τις αναγνώστες/στριες. Συνεπώς, δεχόμαστε την υπόθεση ότι στο πλαίσιο ενός πολιτισμικού εγγραμματισμού το εν λόγω πολυτροπικό κείμενο προσφέρεται για διερεύνηση και αξιοποίηση στη σχολική τάξη. Abstract The population movements within the framework of social, political and economic developments along with the phenomenon of European integration and international communication have created interdependence conditions, cultural contact and communication among people. At the same time, the new cultural landscape that has emerged over the last decades in the western societies has compelled scientists to introduce the term multimodality into their vocabulary. Education, as an organized civil society structure, was called upon to manage the intercultural structure of contemporary societies, on the one hand, and the new challenges of multimodality as part of the contemporary semantic environment on the other. The present study attempts to define the way in which the cultural “Other” is presented in the multimodal text, “The most beautiful lullabies in the world”, as a case study. We are attempting to identify the appropriate and structured mode in which the statements are reflected by commentators, authors, illustrators, musicians along with the social meanings delivered in the twenty-three lullabies of the six stations in the book through linguistic, visual structures and songs. Following the reasoning and the methodological tool of Gunther Kress & Theo van Leeuven, we explore the social semiotic modes in which the meanings are transmitted in relation to their history, their way of living, their self-references and the cultures of other peoples. The choices, the omissions and the potential meanings of the text call for metafunctional functions and critical reading, while at the same time they engage the readers in a social and intercultural interaction. Therefore, we assume that within the framework of cultural literacy the above mentioned multimodal text is appropriate for further analysis and use in the school classroom.