Οι εικόνες και τα στερεότυπα στα βιβλία για την ελληνική γλώσσα ως δεύτερη (πρόγραμμα παιδεία ομογενών)

Abstract

Στην παρούσα εργασία μελετάται το ζήτημα των στερεοτύπων που προβάλλονται μέσω των εικόνων των σχολικών εγχειριδίων για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης μέσω του προγράμματος παιδεία ομογενών. Συγκεκριμένα, στην έρευνα που διεξήχθη μελετήθηκαν τα βιβλία του δεύτερου, τρίτου και τέταρτου επιπέδου γλωσσομάθειας. Η ερευνητική μέθοδος που επιλέχθηκε είναι η μέθοδος ανάλυσης περιεχομένου. Σύμφωνα με την ερευνητική μας υπόθεση τα σχολικά γλωσσικά εγχειρίδια για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας προβάλλουν μέσω των εικόνων τους την υπεροχή της Ελλάδας έναντι άλλων χωρών με την προβολή ελληνικών τουριστικών περιοχών, ελληνικών έργων τέχνης, εικόνων και μυστηρίων της ελληνορθόδοξης εκκλησίας με στόχο την ενίσχυση της εθνικής συνείδησης των ομογενών. Επίσης, προβάλλουν έμφυλα στερεότυπα. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν την ερευνητική αυτή υπόθεση. Πιο συγκεκριμένα, κατά την ανάλυση των εικόνων εντοπίστηκαν εννέα κατηγορίες στερεοτύπων. Αναλυτικά, εντοπίστηκαν έμφυλα στερεότυπα, λαογραφικά στερεότυπα, στερεότυπα σχετικά με την Ελλάδα, επαγγελματικά στερεότυπα, στερεότυπα που αφορούν έργα τέχνης, μνημεία, τουριστικές περιοχές, θρησκευτικά στερεότυπα και στερεότυπα που δε μπορούν να ενταχθούν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες και έχουν ταξινομηθεί στην κατηγορία διάφορα στερεότυπα. Τα στερεότυπα των σχολικών βιβλίων επηρεάζουν σημαντικά τους/ις μαθητές/τριες στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και στον τρόπο σκέψης τους. Πολλές φορές μπορεί να τους/ις οδηγούν σε εκδήλωση ρατσιστικών ή σεξιστικών συμπεριφορών. Για το λόγο αυτό κρίνεται επιτακτική η ανάγκη αναμόρφωσης των σχολικών βιβλίων σε μια κατεύθυνση κατάρριψης των στερεοτυπικών ιδεών και ανάπτυξης της κριτικής σκέψης των μαθητών/τριών.____________________________________________________In the present thesis, we study the issue of the stereotypes displayed through the pictures of the school textbooks for the teaching of Greek as a second language in the context of the expatriate education program. More specifically, in this study the books of second, third and fourth levels of language learning are analyzed. The research method that is chosen is the content analysis method. According to our research method, the school textbooks for the teaching of Greek as a second language highlight through their pictures the supremacy of Greece over other countries by promoting Greek tourist areas, works of art, images and mysteries of the Greek-Orthodox church in order to strengthen the ethnic consciousness of Greeks. Furthermore, the school textbooks promote stereotypes based on gender. The results of this study confirm this research hypothesis. More specifically, during the analysis of the pictures of the school textbooks, nine categories of stereotypes are identified. In detail, stereotypes about gender, folklore, Greece, profession, works of art, monuments, tourist areas, religion and stereotypes that cannot be classified to any of the above categories and are therefore considered as miscellaneous are identified. The stereotypes promoted through the school textbooks significantly affect the students in shaping their personality and way of thinking. Several times, these stereotypes can lead students towards racist or sexist behavior. As a result, it is imperative that the school textbooks are reformed in a way that breaks down stereotypical ideas and allows the development of critical thinking of students.