Η Συναισθηματική Νοημοσύνη του διευθυντή στη διαχείριση της αλλαγής και της καινοτομίας στο σχολείο Διερεύνηση των αντιλήψεων διευθυντών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

Στην εισαγωγή και διαχείριση εκπαιδευτικών αλλαγών και καινοτομιών, κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει η σχολική ηγεσία, η οποία καλείται να ανταπεξέλθει υπηρετώντας έναν διττό ρόλο, που χαρακτηρίζεται από ενισχυμένες συναισθηματικές απαιτήσεις. Ο διευθυντής γίνεται προωθητής και εγγυητής της εκάστοτε αλλαγής και συνάμα επιχειρεί να κάμψει τυχόν αρνητικές αντιδράσεις, διευρύνοντας τις συναισθηματικές του δεξιότητες. Άλλωστε, αλλαγές δύνανται να υλοποιηθούν και να καταστούν βιώσιμες, μόνο αν οι σχολικοί ηγέτες δεσμευθούν τόσο διανοητικά όσο και συναισθηματικά. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθεί μέσα από τις απόψεις διευθυντών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, αν και κατά πόσο η Συναισθηματική Νοημοσύνη της σχολικής ηγεσίας -και ειδικότερα ποιες συναισθηματικές δεξιότητες- ενισχύουν την εδραίωση της εκπαιδευτικής αλλαγής/καινοτομίας, είτε αυτό έχει να κάνει με τον σχεδιασμό και την εισαγωγή της αλλαγής, είτε με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών και την κάμψη πιθανών αντιστάσεων από την πλευρά τους. Χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική μέθοδος, με εργαλείο συλλογής δεδομένων την ημιδομημένη συνέντευξη, σε δώδεκα διευθυντές δημοτικών σχολείων από τους νομούς Φλώρινας, Κοζάνης και Πέλλας. Από την έρευνα προέκυψε ότι ζητήματα σχετικά με το συναίσθημα και τη ΣΝ, έχουν πάψει πια να αντιμετωπίζονται διστακτικά από τη σχολική ηγεσία, ιδιαίτερα σε καταστάσεις εισαγωγής και εφαρμογής μιας εκπαιδευτικής αλλαγής ή καινοτομίας. Αντίθετα, οι διευθυντές προβαίνουν σε ποικίλες πρακτικές, προκειμένου να ενισχύσουν την εδραίωση των αλλαγών αυτών και να επηρεάσουν τους εκπαιδευτικούς, αναδεικνύοντας αρκετές συναισθηματικές δεξιότητες, άρρηκτα συνδεδεμένες με τις πέντε διαστάσεις της Συναισθηματικής Νοημοσύνης: την αυτοεπίγνωση, την αυτορρύθμιση, τα κίνητρα συμπεριφοράς, την κοινωνική επίγνωση και τις κοινωνικές δεξιότητες.________________________________________________________________________________________________________________________In the introduction and management of educational change and innovation, a dominant role is played by the school leadership, which is called upon to cope by serving a dual role characterized by heightened emotional demands. The school principal promotes and guarantees every single change and at the same time attempts to curb any negative reactions by expanding his/her emotional skills. Besides, change can only be implemented and become sustainable if school leaders are committed, both intellectually and emotionally. The purpose of this study is to explore through the perspectives of primary school principals, whether and to what extent the Emotional Intelligence of school leadership, and in particular which emotional skills enhance the consolidation of educational change / innovation, whether this has to do with planning and introducing change, or guiding teachers and bending potential resistance on their part. A qualitative method was used, with a semi-structured interview as a data collection tool, with twelve primary school principals from the prefectures of Florina, Kozani and Pella. Research has shown that issues related to emotion and Emotional Intelligence are no longer handled reluctantly by the school leadership, especially in situations of introducing and implementing an educational change or innovation. Instead, principals engage in a variety of practices to reinforce the consolidation of these changes and to influence teachers by highlighting a variety of emotional skills, inextricably linked to the five dimensions of Emotional Intelligence: self-awareness, self-regulation, motivation, social awareness and social skills.