Αναπαραστάσεις της κοινωνικής κατασκευής στα ελληνικά ΜΜΕ: η περίπτωση της εισβολής στην Ουκρανία

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί η κατανόηση της έννοιας των κοινωνικών αναπαραστάσεων και του τρόπου με τον οποίο κατασκευάζεται η πραγματικότητα μέσα από τα ελληνικά μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και την πλαισίωση που εφαρμόζουν. Ειδικότερα η εργασία πραγματεύεται τη διερεύνηση και καταγραφή των εικόνων και των αναπαραστάσεων που σχετίζονται με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όπως αυτές προκύπτουν από την παρουσίαση του πολέμου στα μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη: το θεωρητικό και το εμπειρικό. Στο θεωρητικό μέρος, επιχειρείται η ερμηνεία των κοινωνικών αναπαραστάσεων, όπως παρουσιάζεται στην ελληνική και τη διεθνή βιβλιογραφία. Ακόμη, εξετάζεται ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στο σχηματισμό τους, με αναφορά σε επιστημονικές θεωρίες της Κοινωνιολογίας και της Κοινωνικής Ψυχολογίας για την κοινωνική κατασκευή. Στη συνέχεια, γίνεται εισαγωγή στο θεωρητικό πλαίσιο της πλαισίωσης, προκειμένου να κατανοήσουμε τις τεχνικές με τις οποίες οργανώνεται και απεικονίζεται μια είδηση στα Μέσα Επικοινωνίας. Στο ερευνητικό μέρος, επιχειρείται η διεξαγωγή πρωτογενούς έρευνας μέσω της μελέτης περιπτώσεων, κατά την οποία εξετάζεται ο τρόπος οπτικής πλαισίωσης του πολέμου στην Ουκρανία και των άμαχων Ουκρανών πολιτών σε άρθρα εφημερίδων στο διαδίκτυο, με τη χρήση ποιοτικών μεθόδων έρευνας. Επιπρόσθετα, γίνεται ανάλυση περιεχομένου του περιεχομένου των εικόνων των άρθρων που δημοσιεύτηκαν καθώς και των πλαισίων που εντοπίζονται. The purpose of this thesis is to understand the theory of social representations and the way in which reality is constructed by Greek media. Specifically, this paper deals with the investigation and recording of the images and representations related to the Russian invasion in Ukraine, as they arise from the presentation of the war in the media. It is divided into two parts: the theoretical part and the research. In the theoretical part, comparative analysis of researches and studies on the theory of social representations is attempted, both in international and Greek literature. In the same time, the role of the media in creating social representations is examined, with reference to scientific theories of Sociology and Social Psychology for social construction. Then, an introduction is made to the theoretical framework of framing, in order to understand the techniques by which news are organized and depicted in the Media.. In the second part, an attempt is made to conduct primary research through the case study, in which the way the war in Ukraine is presented in online newspaper articles is examined, using qualitative research methods. Furthermore, an analysis is made about the content of the images of the published articles, as well as the frames found in their context.