Διδακτικός μετασχηματισμός περιεχομένου φυσικών επιστημών: θεωρητικά ζητήματα και εφαρμογές

Abstract

Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται θεωρητικές και ερευνητικές βιβλιογραφικές αναφορές του Διδακτικού Μετασχηματισμού Περιεχομένου (ΔΜΠ) στις Φυσικές Επιστήμες, από την εισαγωγή της έννοιας στα μαθηματικά από τον Yves Chevallard ως τις εφαρμογές των ερευνητών σε καινοτομικές διδακτικές παρεμβάσεις. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η βιβλιογραφική επισκόπηση της έννοιας του διδακτικού μετασχηματισμού καθώς και η μελέτη του διδακτικού μετασχηματισμού του περιεχομένου σε μικρό αριθμό Διδακτικών Μαθησιακών Ακολουθιών (ΔΜΑ) / διδακτικών παρεμβάσεων. Στόχος της μελέτης να δούμε ποιες μορφές παίρνει ο μετασχηματισμός, αν δηλώνεται ο ίδιος και οι σχετικές εννοιολογικές δυσκολίες / εναλλακτικές ιδέες. Το πρώτο μέρος της εργασίας, με αφετηρία την παρουσία ενός γενικού θεωρητικού πλαισίου σχετικά με την έννοια του διδακτικού μετασχηματισμού του περιεχομένου, περιλαμβάνει μια γενική αναφορά στην εξέλιξη της θεωρίας με το πέρασμα των ετών, στα στάδια του και στις φάσεις που περιλαμβάνει, καθώς επίσης και στις κριτικές που δέχτηκε. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας παρουσιάζεται το πρακτικό μέρος, δηλαδή το πλαίσιο της έρευνας των διδακτικών παρεμβάσεων. Πρόκειται για μελέτες που περιλαμβάνουν διδακτικές παρεμβάσεις/ΔΜΑ οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα. Στο μέρος αυτό της έρευνας γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί η ρητή ή άρρητη δήλωση του διδακτικού μετασχηματισμού του περιεχομένου καθώς και να κατηγοριοποιηθούν τα παραδείγματα που εντοπίστηκαν.____________________________________________________________________________________The current dissertation presents theoretical and practical literature sources of didactic transformation of scientific knowledge in the case of natural sciences, starting from the introduction of the term by Yves Chevallard in mathematics to the researchers’ applications in innovative teaching interventions. The purpose of this paper is the literature review of the concept of didactic transformation as well as the study of the didactic transformation of the content in a small number of Teaching Learning Sequences (TLS) / didactic interventions. The aim of the study is to see what forms the transformation takes, if it is declared and the related conceptual difficulties / alternative ideas. The first part of the dissertation, starting with a general theoretical context relevant to the didactic transformation of scientific knowledge meaning, including a general reference of the didactic transformation progress over the years, its stages and the phases it includes, and the criticism that it receives. To the second part of the dissertation is presented the practical part, in other words the context of the didactic interventions research. These are studies that include teaching interventions/TLS that were carried out in Greece. In these investigations, an attempt is made to highlight the didactic transformation of the content, which can be stated either explicitly or implicitly, and to categorize the examples that were found.