Η συμβολή των εικαστικών τεχνών και της λογοτεχνίας στην ανάπτυξη της αισθητικής στην προσχολική ηλικία

Abstract

Η αισθητική αποτελεί μία ιδιαίτερα αφηρημένη έννοια, της οποίας η διδακτική προσέγγιση στο νηπιαγωγείο μπορεί να αποτελεί τροχοπέδη. Για αυτό, παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα των τεχνών. Αρχικά, η τέχνη δεν διαθέτει συγκεκριμένο ορισμό, παρότι θεωρείται ότι συνδέεται στενά τη δημιουργία του Ωραίου. Επίσης, στον προσδιορισμό της συνεισφέρουν και οι έννοιες των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και των έργων τέχνης. Έπειτα, διακρίνονται οι κατηγορίες των τεχνών που είναι: οι καλές τέχνες, μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι εικαστικές τέχνες και η λογοτεχνία και οι εφαρμοσμένες τέχνες και αναφέρεται η προσφορά της συνολικής τέχνης. Έτσι, όσον αφορά τις εικαστικές τέχνες, αυτές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της προσχολικής και πρωτοσχολικής εκπαίδευσης. Μεταξύ αυτών, δίνεται έμφαση σε τρεις κυρίως, οι οποίες βρίσκουν εφαρμογή και μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πρώτα, είναι η αρχιτεκτονική, μετά η γλυπτική και η ευρέως πιο γνωστή, η ζωγραφική, που αξιοποιείται σχεδόν καθημερινά σε δραστηριότητες μέσα στο νηπιαγωγείο. Από όλα αυτά, συμπεραίνεται η ιδιαίτερη σημασία των εικαστικών τεχνών στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Από την άλλη μεριά, υπάρχει η λογοτεχνία, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τις εικαστικές τέχνες και αφορά την επαφή των παιδιών με κάθε μορφή γραπτού κυρίως λόγου. Η επαφή αυτή ενισχύεται, ειδικά, με την παιδική λογοτεχνία, δίνοντας έμφαση στα παραμύθια και τα είδη τους, όπου υποστηρίζεται η δημιουργία νοήματος με τη χρήση εικόνων και κειμένων. Επιπλέον, η αξία της στο νηπιαγωγείο προβάλλεται και από τα αναλυτικά προγράμματα, υπογραμμίζοντας τον ρόλο του/της εκπαιδευτικού στην αξιοποίηση της λογοτεχνίας μέσα σε ένα διαθεματικό πλαίσιο προσαρμοσμένο στις ανάγκες των παιδιών. Μετά από αυτά, κρίνεται αναγκαία η μελέτη της έννοιας της αισθητικής, που αφορά την ύπαρξη του ωραίου, τόσο στην τέχνη, όσο και στη φύση. Μεγάλο πλεονέκτημα της αισθητικής μπορεί να είναι η ενίσχυση της δημιουργικής σκέψης, η οποία προκύπτει από την συσσώρευση αισθητικών εμπειριών. Επίσης, οι εμπειρίες αυτές μπορούν να προέρχονται από τις εικαστικές τέχνες και την λογοτεχνία, συμβάλλοντας ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Εν τέλει, διαπιστώνεται ότι οι εικαστικές τέχνες μπορούν να προσεγγίσουν την αισθητική, μέσα από καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ενώ δραστηριότητες σχετικές με την λογοτεχνία και την αισθητική δεν έχουν ακόμη ενσωματωθεί στη διδακτική πράξη. __________________________________________________________________________________ Aesthetics is a very abstract concept, whose didactic approach in kindergarten can be a hindrance. For this reason, it is presented as a result of the arts. To begin with, art has no specific definition, although it is considered to be closely linked to the creation of the Beautiful. Also, the concepts of artistic activities and works of art contribute to its definition. Then, the categories of arts are distinguished, which are: the fine arts, within which the visual arts and literature are included, and the applied arts, and the offer of the total art referred. Thus, as far as the visual arts are concerned, they are an integral part of pre-school and primary education. Among these, three main areas are emphasized, which are also applied in the educational process. First, there is architecture, sculpture and the more widely known, painting, which is used almost daily in activities within the kindergarten. From all these it can be concluded that the visual arts are of particular importance in the kindergarten program. On the other hand, there is literature, which belongs to the same family as the visual arts and is about the children's contact with all forms of written language, (especially the written word). This contact is reinforced, in particular, by children's literature, with an emphasis on fairy tales and their genres, where the creation of meaning through the use of images and texts is supported. Moreover, its value in kindergarten is also highlighted by the curricula, underlining the role of the teacher in the use of literature within an interdisciplinary framework adapted to the children's needs. Following this, it is necessary to study the concept of aesthetics, which concerns the existence of beauty, both in art and in nature. A great advantage of aesthetics can be the strengthening of creative thinking, which results from the accumulation of aesthetic experiences. Also, these experiences may stem from the visual arts and literature, further contributing to the development of creativity. Ultimately, it is found that the visual arts can approach aesthetics through artistic activities, while activities related to literature and the aesthetics, have not yet been integrated into the teaching process.