The impact of Information and Communications Technology on environmental sustainability
Abstract
Πενήντα χρόνια έχουν περάσει από την πρώτη παγκόσμια διάσκεψη για το περιβάλλον και την εισαγωγή του όρου αειφορία. Ήδη από τότε, τα έθνη ήταν απασχολημένα με την περιβαλλοντική υποβάθμιση που άρχισε να γίνεται εμφανής λόγω της συνεχούς εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας. Οι επόμενες δεκαετίες είδαν τη γέννηση και τα πρώτα βήματα της τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών που επρόκειτο να είναι η πιο επαναστατική ανάπτυξη της επιστήμης και που θα επηρέαζαν καθοριστικά την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών έγινε αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης δραστηριότητας και αναμενόταν να επηρεάσει θετικά τη διαχείριση φυσικών πόρων και απορριμμάτων, την κατανάλωση ενέργειας και το αποτύπωμα άνθρακα στον πλανήτη, τομείς που είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Αναμφίβολα, οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν αναδιαμορφώσει τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες της κοινωνίας μας, αλλά δεν έχουν πάψει να απαιτούν όλο και ευρύτερη εκμετάλλευση πρώτων υλών, να αυξάνουν τη ρύπανση και να συμβάλλουν σημαντικά στη συσσώρευση απορριμμάτων. Η άφιξη της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, η οποία εισάγει τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και η ρομποτική, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων, η τεχνολογία blockchain, το cloud computing, η τρισδιάστατη εκτύπωση, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα, αλλάζει τον τρόπο που οι άνθρωπο ζουν, εργάζονται, επικοινωνούν και συνεργάζονται. Εκτός από την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της αποδοτικότητας σχεδόν σε κάθε επιχειρηματικό τομέα, υπόσχεται μια πιο πράσινη, πιο βιώσιμη διαχείριση των πόρων, ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον μοντέλο παραγωγικότητας και αποτελεσματική εποπτεία των ηλεκτρονικών απορριμμάτων. Αυτές οι τεχνολογίες έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών κατά την τελευταία δεκαετία, ωθώντας τους να διερευνήσουν τις πιθανές επιπτώσεις τους στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Η πλειονότητα των μελετών προβάλλουν αισιόδοξα αποτελέσματα, αλλά έχουν επίσης επισημάνει ορισμένα ανησυχητικά ζητήματα, όπως η πρόσθετη ανάγκη πρώτων υλών, η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας και η συσσώρευση ηλεκτρονικών αποβλήτων. Η βιβλιογραφία είναι ακόμη ελλιπής σχετικά με τις μακροχρόνιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτών των τεχνολογικών καινοτομιών. Για την αποφυγή περαιτέρω περιβαλλοντικής υποβάθμισης από τον τομέα της πληροφορικής, θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά μέτρα, κυρίως προς τον βιομηχανικό και επιχειρηματικό χώρο, αλλά και να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση των πολιτών.