Οι στρατηγικές κατακτήσεις του γραπτού λόγου για την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα

Abstract

Οι κοινωνικοπολιτιστικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων σε συνδυασμό με την αύξηση της μεταναστευτικής ροής δημιούργησαν μια πολυπολιτισμική κατάσταση. Η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού στα σχολεία της χώρας μας κατέστη πλέον ποικιλόμορφη. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες που προέκυψαν από τη νέα τάξη πραγμάτων. Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να διερευνήσει τις στρατηγικές, που χρησιμοποιούνται στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά τη διδασκαλία του γραπτού λόγου της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας, με σκοπό να προάγει τη βιβλιογραφική ανταλλαγή ιδεών σχετικά μ΄ εκείνες τις στρατηγικές, οι οποίες είναι αποδοτικότερες. Στο πρώτο μέρος της εργασίας, επιχειρείται η θεωρητική ερμηνεία βασικών όρων, όπως η μητρική, η δεύτερη γλώσσα, η διγλωσσία, το θεσμικό πλαίσιο και πολυπολιτσμική σχολική ετερότητα της χώρας μας. Επιπλέον, η μελέτη πραγματεύεται τα χαρακτηριστικά του γραπτού λόγου, καθώς και τις προκλήσεις που συναντούν οι μαθητές, οι οποίοι διδάσκονται την Ελληνική ως Δεύτερη Γλώσσα στα πλαίσια του γραπτού λόγου. Ακόμη, αναλύονται οι στρατηγικές που ακολουθούν οι εκπαιδευτικοί σχετικά με την διδασκαλία γραπτών κειμένων. Στο ερευνητικό μέρος σχεδιάστηκε ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις δομημένων ερωτήσεων προς επτά εκπαιδευτικούς. Μία εκ των οποίων είναι ταυτόχρονα δίγλωσση και απόγονος δεύτερης γενιάς μεταναστών. Διερευνήθηκαν οι απόψεις τους σχετικά με την κατανόηση του γραπτού λόγου, τη χρήση της μητρικής γλώσσας στο ενδοσχολικό πλαίσιο, τις στρατηγικές που εφαρμόζουν, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δίγλωσσοι/σες μαθητές/τριες. Ακόμη, κρίθηκε απαραίτητη και η συμμετοχή άλλης μία ερωτώμενης, η οποία προέρχεται από οικογένεια μεταναστών. Η συμμετοχή Ελλήνων μαθητών της διασποράς στην παρούσα έρευνα προσφέρει και μια δεύτερη οπτική του θέματος. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοίέχουν θετική στάση για τη χρήση της μητρικής γλώσσας των δίγλωσσων μαθητών/τριών στη κατανόηση του γραπτού λόγου της Ελληνικής ως Δεύτερης γλώσσας. Επίσης, παρατηρήθηκε πως οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν μια ποικιλία εποπτικού υλικού έντυπου και ψηφιακού ως υποστηρικτικό εργαλείο στη διδασκαλία τους για την καλύτερη κατανόηση του γραπτού λόγου. Στο τέλος υπάρχει σύγκλιση απόψεων των ερωτώμενων σχετικά με τη χρήση της μητρική γλώσσας στην κατανόηση της γραπτής έκφρασης._______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________The socio-cultural changes of the latest years in combination with the raise of the immigrant flow created an intercultural situation. The combination of the students at schools in our country varies. The teachers are asked to cover the new needs that have arisen. This dissertation tries to explore the techniques which are used in Primary and Secondary Education in teaching the skill of writing in Greek as a Second Language in order to promote the exchanges of ideas as far as bibliography is concerned in relation to more efficient strategies. In the first part of the dissertation the theoretical interpretation of basic terms such as: mother tongue, second language, bilingualism, institutional framework and interculturalism is attempted. Moreover, the dissertation deals with the characteristics of writing as well as the challenges students come up with while taught Greek as a Second language concerning writing. In addition, the strategies the teachers follow concerning the teaching of written texts are analyzed. During the research a qualitative analysis including interviews of seven teachers with open questions was applied. One of them is and a descendant of second generation immigrant at the same time. Their views in relation to the comprehension of writing, the use of mother tongue at school, the strategies they apply as well as the difficulties bilingual students face were investigated. What is more, the participation of another respondent who comes from a family of immigrants was crucial. The participation of Greek students of Greek immigrant communities offers another aspect of the topic of this research. According to the findings of the research, the educators who took part in the process have a positive attitude towards the use of mother tongue by bilingual students in order to comprehend Greek as a Second Language. Also, it was noticed that teachers use a wide variety of printed and digital material as a supportive tool in their teaching process for the better understanding of writing. Finally, there is an agreement of views among the teachers on the use of mother tongue in comprehending the writing skill.