Το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής και φωνής των εκπαιδευτικών και η σχέση του με την μετασχηματιστική ηγεσία». Απόψεις εκπαιδευτικών Δημοτικής Εκπαίδευσης Ν. Χανίων

Abstract

Η οργανωσιακή σιωπή είναι η εσκεμμένη απόκρυψη ιδεών, πληροφοριών και απόψεων που σχετίζονται με την εργασία από την πλευρά του εργαζομένου, ενώ η οργανωσιακή φωνή είναι η εσκεμμένη έκφραση αυτών. Έως τώρα, το φαινόμενο της σιωπής και φωνής των εκπαιδευτικών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει εξεταστεί, ενώ σχετικές έρευνες στην διεθνή βιβλιογραφία είναι περιορισμένες. Σκοπός της παρούσης έρευνας είναι να μελετηθούν οι απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με το είδος της σιωπής και φωνής που εκδηλώνουν, αλλά και οι απόψεις τους για τη σχέση αυτού του φαινομένου με την μετασχηματιστική ηγεσία. Επίσης, επιμέρους στόχοι της έρευνας είναι να μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει ο μετασχηματιστικός ηγέτης τη σιωπή και φωνή, αλλά και πως επιδρούν παράγοντες όπως το φύλο, η ποιότητα της συνεργασίας με τον διευθυντή, το σχολικό κλίμα και η συμμετοχή στις συνεδριάσεις, στην εκδήλωση του φαινομένου. Για τις ανάγκες της έρευνας μοιράστηκαν ερωτηματολόγια σε 134 εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στον Ν. Χανίων, με βάση κυρίως το ερωτηματολόγιο των Van Dyne, Ang & Botero (2003) αναφορικά με το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής και φωνής. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει πως οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται την συνεργατική σιωπή ή φωνή στο σχολείο τους, που βασίζονται σε αλτρουιστικά ή συνεργατικά κίνητρα. Επίσης, φαίνεται πως οι διευθυντές παρουσιάζουν αρκετά χαρακτηριστικά της μετασχηματιστικής ηγεσίας και πως αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την αρνητική διάσταση της σιωπής και φωνής των εκπαιδευτικών. Μεταξύ άλλων, βρέθηκε πως το σχολικό κλίμα σχετίζεται με τη σιωπή και φωνή των εκπαιδευτικών και πως η μετασχηματιστική ηγεσία σχετίζεται με την εκδήλωση της συνεργατική φωνής, ενώ αυτό το στυλ ηγεσίας φαίνεται πως είναι ανεξάρτητο με την σιωπή των εκπαιδευτικών. Organizational silence is the employee’s deliberate withholding of ideas, information and views related to work, while the organizational voice is the employee’s deliberate expression of these. Until today, the phenomenon of silence and voice of teachers in the Greek educational system has not been addressed, while research in the international literature is limited. The purpose of this research is to study the views of the teachers about the kind of silence and voice that they have and the relationship between this phenomenon and the transformational leadership. Also, the specific objectives of the research are to explore how the transformational leader copes with teacher's silence and voice, but also to find the extent that factors such as teacher’s gender, the collaboration with the school director, the school climate and the participation in meetings impact this phenomenon. Questionnaires were given to 134 elementary education teachers in Chania, based on the Van Dyne, Ang & Botero (2003) questionnaire on the phenomenon of organizational silence and voice. The results of the research show that teachers perceive more the prosocial silence or voice, based on altruistic or collaborative motives. It also appears that the school directors present several features of transformational leadership and that they cope with the negative aspect of teachers' silence and voice effectively. It was also found that the school climate is related to teacher's silence and voice and that the transformational leadership is related to prosocial voice. On the contrary, this leadership style doesn’t seem to influence the existence of the organizational silence of the teachers.