Η κατασκευή της ταυτότητας των διευθυντών δημοτικών σχολείων στον λόγο των εκπαιδευτικών

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία, προκειμένου να μελετήσει την ταυτότητα των διευθυντών/τριών, αντλεί θεωρητικά και μεθοδολογικά από το πλαίσιο της Κοινωνικής Ψυχολογίας του Λόγου και των Οργανωσιακών Σπουδών με παρόμοιο προσανατολισμό. Πιο συγκεκριμένα, εστιάζει το ενδιαφέρον της στις ταυτότητες του/της διευθυντή/τριας, όπως αναδεικνύονται καθώς εκπαιδευτικοί του δημοτικού σχολείου μιλούν για την καθημερινή εμπειρία τους μαζί του/της. Μέσα από την ανάλυση του λόγου των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο συνεντεύξεων, η ταυτότητα των διευθυντών/ντριών περιγράφεται και ερμηνεύεται ως κοινωνική κατασκευή, όχι ενοποιημένη και απόλυτη, αλλά πολλαπλή, μεταβλητή, διαρκώς εξελισσόμενη, κατακερματισμένη και αντιφατική, αναδεικνύοντας τη στενή σχέση μεταξύ του προσωπικού και του επαγγελματικού εαυτού. Από την επισκόπηση της ελληνικής βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε έλλειψη ποιοτικών ερευνών που σχετίζονται με την κατασκευή της ταυτότητας των διευθυντών/ντριών σχολείων. Επιπλέον, φαίνεται ότι η σχετική έρευνα εστιάζει στην ταυτότητα των διευθυντών όπως κατασκευάζεται από τους ίδιους και όχι από τους εκπαιδευτικούς. Η διερεύνηση της κατασκευής της ταυτότητας του/της διευθυντή/τριας στο λόγο των εκπαιδευτικών είναι σημαντική, όχι μόνο από θεωρητική αλλά και από πρακτική άποψη, καθώς μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ομάδας, μέσω της ανάπτυξης της ενημερότητας στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και των διευθυντών/τριών, με στόχο τη διεξοδική κατανόηση του πώς η γλώσσα χρησιμοποιείται στον εργασιακό χώρο ως χώρο αλληλεπίδρασης, ώστε οι καθημερινοί συμμετέχοντες να χτίσουν νοήματα και να κάνουν πράγματα. This dissertation, theoretically and methodologically drawing on Discursive Social Psychology and Organization Studies with a similar orientation for studying identity, is focused on principals’ identities as they emerge while teachers in primary education talk about their everyday experiences working with them. Through the analysis of teachers’ discourse in interviews, principals’ identities are described and interpreted as socially constructed, not as unitary and rigid, but as multiple, variable, continuously changing, as well as fragmented and contradictory, pointing to the close relationship between personal and professional selves. Reviewing the Greek literature revealed the scarcity of qualitative research concerning the study of the construction of principals’ identities. In addition, it seems that relevant research is focused on the principals’ identities as they are constructed by themselves and not by the teachers. Studying the construction of principals’ identities in teachers’ discourse is important, not only from a theoretical but also from a practical point of view. Its practical contribution may concern strengthening effectiveness in teamwork, through raising awareness in the context of teacher and principal education, aiming at a thorough understanding of how language is used in the workplace as interaction space, so as to everyday participants make sense and do things.