Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Abstract

Η παρούσα μελέτη επιχείρησε να διερευνήσει το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης ως προς τις τρεις διαστάσεις, τη συναισθηματική εξάντληση, την αποπροσωποποίηση και τη μειωμένη προσωπική επίτευξη, σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και επιπλέον να εξετάσει τους παράγοντες επαγγελματικής έντασης που συμβάλλουν σε αυτή. Στην έρευνα συμμετείχαν 245 εκπαιδευτικοί οι οποίοι εργάζονται σε δημόσια σχολεία της Ελλάδας με μόνιμη ή μερική απασχόληση. Χρησιμοποιήθηκαν τρία ερωτηματολόγια, ένα Ερωτηματολόγιο Δημογραφικών Στοιχείων, το Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Εξουθένωσης των Maslach & Jackson (1981) και το Ερωτηματολόγιο Πηγών Επαγγελματικής Έντασης των Εκπαιδευτικών (Μούζουρα, 2005 με προσαρμογές από την Γιαννακίδου, 2014). Οι αναλύσεις έγιναν μέσω του στατιστικού πακέτου Κοινωνικών Επιστημών 20.0 (SPSS). Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι εκπαιδευτικοί βιώνουν μέτρια συναισθηματική εξάντληση, υψηλή αποπροσωποποίηση και υψηλή προσωπική επίτευξη. Επιπλέον, το στρες των εκπαιδευτικών βρίσκεται σε μέτρια επίπεδα με ανοδική τάση. Οι κυριότερες πηγές επαγγελματικής έντασης είναι οι : μη έγκαιρες / περιορισμένες σε αριθμό τοποθετήσεις αναπληρωτών, αποσπασμένων, ωρομισθίων εκπαιδευτικών, οι συχνές αλλαγές εκπαιδευτικής πολιτικής και ο ανεπαρκής μισθός. Οι τρεις διαστάσεις της εξουθένωσης και όλοι οι παράγοντες επαγγελματικής έντασης συσχετίζονται μεταξύ τους. Τα ευρήματα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για περισσότερες έρευνες καθώς και να ληφθούν υπόψη από τα διοικητικά όργανα της εκπαίδευσης για την πρόοδό της. The present study attempted to investigate the burnout syndrome in terms of three dimensions, emotional exhaustion, depersonalization and reduced personal accomplishment, in Primary Education Teachers in Greece and further examine professional stressors that contribute to this. The research involved 245 teachers working in public schools in Greece permanently or part-time. Three questionnaires were used, a demographics questionnaire, the Maslach & Jackson Burnout Inventory (1981) and the questionnaire of Teachers’ Professional Sources of Stress (Μούζουρα, 2005 with adjustments from Γιαννακίδου, 2014). Assays were performed using the Statistical Package for Social Sciences 20.0 (SPSS). The results showed that teachers experience moderate emotional exhaustion, high depersonalization and high personal achievement. Moreover, the stress of teachers is moderate with an upward trend. The main sources of work intensity are: non-timely/ limited in number placements of substitutes, seconded, hourly-paid teachers, frequent educational policy changes and poor wages. The three dimensions of burnout and all occupational stressors are interrelated. The findings could form the basis for further investigations and the administrative organs of education could take them into account for its progress.