Διερεύνηση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης στη Δυτική Μακεδονία
Abstract
Η Επαγγελματική Εξουθένωση περιγράφεται ως μια ψυχολογική διαταραχή με ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα και συνδέεται άμεσα με την εργασιακή απόδοση του ατόμου. Η επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών είναι ένα σύνδρομο που δημιουργείται από παρατεταμένο στρες και χαρακτηρίζεται από σωματική και συναισθηματική εξάντληση και αλλαγή συμπεριφοράς. Η σύγχρονη έρευνα στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και στην Ευρώπη έχει καταδείξει ότι το φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης αποτελεί τα τελευταία χρόνια ένα σημαντικό πρόβλημα στους δασκάλους και στους καθηγητές. Η Επαγγελματική Εξουθένωση χαρακτηρίζεται από συναισθηματική εξουθένωση, αποπροσωποποίηση και έλλειψη προσωπικής επίτευξης. Οι περισσότερες διεθνείς αλλά και ελληνικές έρευνες καθώς και η παρούσα, χρησιμοποιούν το ερευνητικό εργαλείο της Maslach (MBI) για να ερευνήσουν τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης. Τα ποσοστά της επαγγελματικής εξουθένωσης αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες σε συνδυασμό με τις ραγδαίες αλλαγές των επαγγελμάτων. Πολλές έρευνες έχουν διεξαχθεί προσπαθώντας να εξηγήσουν την επαγγελματική εξουθένωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνήσει τη βίωση ή την απουσία του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης από τους Έλληνες εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Στην έρευνα συμμετείχαν 200 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι εργάζονται σε δημόσια σχολεία της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Το εργαλεία που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένα Ερωτηματολόγιο, που περιείχε το ερωτηματολόγιο της Επαγγελματικής Εξουθένωσης της Maslach (MBI), καθώς και κάποια δημογραφικά στοιχεία των εκπαιδευτικών. Από τη στατιστική ανάλυση του σχετικού ερωτηματολογίου που αφορούσε τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι η επαγγελματική εξουθένωση κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα (χαμηλή συναισθηματική εξάντληση, χαμηλή αποπροσωποποίηση και υψηλή προσωπική επίτευξη). Συνεπώς, το επίπεδο της Επαγγελματικής Εξουθένωσης των εκπαιδευτικών διαφέρει ανάλογα με τις επιμέρους πτυχές. Συγκεκριμένα ως προς την διάσταση της συναισθηματικής εξάντλησης το 44,0% των εκπαιδευτικών βιώνει χαμηλή συναισθηματική εξάντληση, το 52,5% βιώνει χαμηλή αποπροσωποποίηση και το 45,5% βιώνει υψηλή προσωπική επίτευξη. Με βάση τα παρατηρηθέντα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης και στις τρεις συνιστώσες, εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο πληθυσμός των εκπαιδευτικών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας δεν είναι επαγγελματικά εξουθενωμένος. Το αποτέλεσμα αυτό έρχεται σε συμφωνία με άλλες μελέτες που διεξήχησαν και συγκρίθηκαν στον Ελληνικό χώρο.