Εκπαιδευτική ηγεσία και τεχνικές λήψης αποφάσεων

Abstract

Στόχος της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι να συνθέσει τα συμπεράσματα που εξάγονται από την υπάρχουσα διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία που αφορούν στην εκπαιδευτική ηγεσία και τη λήψη αποφάσεων και να αναδείξει τις τεχνικές λήψης αποφάσεων που αξιοποιούνται στα ελληνικά σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν εμπειρικές έρευνες και θεωρητικές μελέτες, από τις οποίες αναδύθηκε η σημαντικότητα της λήψης αποφάσεων, καθώς και ο ρόλος της ηγεσίας και του συλλόγου διδασκόντων. Επιπλέον, προκειμένου να αποτυπωθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της τρέχουσας κατάστασης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, συμπεριλήφθηκαν πρόσφατες έρευνες της τελευταίας πενταετίας. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των ερευνών αυτών ήταν ενθαρρυντικά, καθώς διαπιστώθηκε πως οι μορφές ηγεσίας που κυριαρχούν στο σύγχρονο ελληνικό εκπαιδευτικό πεδίο ανήκουν στην κατηγορία των συναδελφικών μοντέλων και ότι οι διευθυντές υιοθετούν το δημοκρατικό στυλ ηγεσίας, παρά τον συγκεντρωτικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος. Επίσης, ο ρόλος του συλλόγου διδασκόντων φαίνεται πως έχει ενισχυθεί, καθώς οι εκπαιδευτικοί, ως ομάδα, εμπλέκονται περισσότερο ενεργητικά σε διαδικασίες συνεργατικής λήψης αποφάσεων, κάτι που έχει θετική επίδραση στην ικανοποίηση και τη δέσμευσή τους, καθώς και στην αποτελεσματικότητα του σχολείου. Από την άλλη πλευρά, η μαθητική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων παραμένει αναξιοποίητη, κάτι που αντανακλάται και στην υπο-εκπροσώπηση των μαθητών στις σχετικές έρευνες. Παράλληλα, παρατηρήθηκε η προσκόλληση των διευθυντών και εκπαιδευτικών στο παραδοσιακό ορθολογικό στυλ λήψης αποφάσεων, αν και η επικοινωνία και ο διάλογος αναδείχθηκαν ως σημαντικά μέσα για την ενθάρρυνση των εκπαιδευτικών να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ωστόσο, ήταν εμφανής η έλλειψη αναφορών σε συγκεκριμένες τεχνικές που αξιοποιούνται, όπως και η απουσία των τεχνολογικών εργαλείων που διευκολύνουν τη λήψη αποφάσεων.