Η προσχολική εκπαίδευση στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον της Γερμανίας: Μελέτη, ανάλυση και αξιολόγηση δύο προγραμμάτων γλωσσικής υποστήριξης
Abstract
Η προσχολική εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο για την εκπαιδευτική πορεία και την
κοινωνική ένταξη των παιδιών. Η συμμετοχή των παιδιών με μεταναστευτικό
υπόβαθρο σε δομές προσχολικής εκπαίδευσης αποτελεί κρίσιμο στάδιο για την ομαλή
ένταξή τους στη νέα κοινωνία. Η παρούσα εργασία είναι μια βιβλιογραφική έρευνα
που αποσκοπεί να διερευνήσει το ρόλο και τη σημασία της προσχολικής εκπαίδευσης
ως παράγοντα ενίσχυσης της κοινωνικής και εκπαιδευτικής ένταξης των παιδιών με
μεταναστευτικό υπόβαθρο στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον της Γερμανίας μέσω της
μελέτης και ανάλυσης των πρακτικών ενίσχυσης της γερμανικής γλώσσας στα
νηπιαγωγεία με προγράμματα εκπαίδευσης. Πιο συγκεκριμένα εξετάζονται και
αξιολογούνται προγράμματα γλωσσικής υποστήριξης, το πρόγραμμα «Πες κάτι» του
Ινστιτούτου της Βάδης Βυρτεμβέργης και το πρόγραμμα «Rücksack-Programm»
(σακίδιο πλάτης). Πολλαπλοί είναι οι παράγοντες που δυσχεραίνουν την ισότιμη
πρόσβαση των παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στις προσχολικές δομές. Αυτοί
περιλαμβάνουν τις γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές, την οικονομική ανισότητα,
την έλλειψη πρόσβασης σε ειδικά προγράμματα ένταξης και την έλλειψη κοινωνικής
υποστήριξης. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί προσεγγίσεις που να
συνδυάζουν εκπαιδευτικά, κοινωνικά και πολιτικά μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί
η αποτελεσματική εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Η εργασία αναδεικνύει τη
σημασία της γλωσσικής εκπαίδευσης και των στοχευμένων προγραμμάτων ενίσχυσης
του γλωσσικού εκπαιδευτικού κώδικα. Η μελέτη, ανάλυση και αξιολόγηση δύο
γλωσσικών προγραμμάτων ενίσχυσης της δεύτερης γλώσσας που εφαρμόζονται στα
περισσότερα γερμανικά νηπιαγωγεία με υψηλό ποσοστό παιδιών με μεταναστευτικό
υπόβαθρο είναι απαραίτητη, καθώς προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα για την
κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτά τα προγράμματα συμβάλλουν στη γλωσσική
ανάπτυξη και στην ενίσχυση των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών. Επομένως, η
διασφάλιση προγραμμάτων γλωσσικής ενδυνάμωσης στην προσχολική εκπαίδευση
είναι ουσιώδους σημασίας στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα προάγει την
πολυπολιτισμική κατανόηση και τη διαμόρφωση μιας συμπεριληπτικής και ισότιμης
εκπαιδευτικής πολιτικής που θα διασφαλίζει την ενεργό συμμετοχή όλων των παιδιών
στην κοινωνία. _______________________________________________________________________________________________________________________________Preschool education is a cornerstone for the educational journey and social integration
of children. The participation of children with a migratory background in preschool
structures is a crucial stage for their smooth integration into the new society. This work
is a literature review aiming to investigate the role and significance of preschool
education as a developmental factor in the educational journey of children with a
migration background in the multicultural environment of Germany through the study
and analysis of practices for strengthening the German language in kindergartens with
educational programs. More specifically, language support programs are examined and
evaluated, including the «Say something» program of the Baden-Württemberg institute
and the «Rücksack Program». Several factors hinder equal access to preschool
structures for children with a migratory background. These include linguistic and
cultural differences, economic inequality, lack of access to special integration programs
and lack of social support. Addressing these challenges requires approaches that
combine educational, social and political measures to ensure effective learning of the
German language and successful integration into the German educational system and
society. The work highlights the importance of language education and targeted
programs to enhance the learning of the german language. The study, analysis and
evaluation of two language enhancement programs for the second language,
implemented in most German kindergartens with a high percentage of children with a
migratory background, are essential as they offer valuable conclusions for
understanding how these programs contribute to language development and the
enhancement of children’s language skills. Therefore, ensuring language empowerment
programs in preschool education is crucial in creating an environment that promotes
multicultural understanding and the formation of an inclusive and equitable educational
policy that ensures the active participation of all children in the wider society.